این کتاب سراسر روایت است؛ خاطراتی که به قلم آیت الله سید علی خامنه‌ای نوشته شده و به زبان فارسی ترجمه شده است و دکتر محمدعلی آذرشب آن را گردآوری کرده است. کتاب، روایات روزهای سخت و شاید آسان روزهای قبل از انقلاب را بازگو می‌کند؛ از زبان اول شخص مفرد و با احاطه‌ی کامل به اتفاقاتی که برای جوانی مبارز پیش می‌آید. داستان از زمان تولد در شهر مقدس مشهد شروع می‌شود و روزهای کودکی را یادآوری می‌کند؛ از مکتب‌خانه با آن ملّاباجی سختگیرش سرآغاز می‌گیرد و بساط آشنایی ما را با مادر مهربان و باسواد شخصیت اصلی کتاب فراهم می‌کند. از پیچ و خم‌های کودکی می‌گذریم و وارد هزارتوی نوجوانی می‌شویم؛ جایی که کم کم مسخره کردن عمامه‌ی سیاه برای سیدعلیِ نوجوان عادی می‌شود و فکرش را درگیر چیزهای مهم‌تری می‌کند. در محضر اساتید برجسته به زانوی تلمذ می‌نشیند و کم کم، مجاهدت‌های علمی‌اش جان بیشتری می‌گیرد.
مبارزه در راه حق؛ بهترین عملی است که هر انسانی میتواند انجام دهد دفاع از اندیشه و تفکر در راه حق و آزادی خواهی، درست مانند کاری که امام حسین (علیه السلام) انجام دادند. قیام عاشورا کاری بود که امام در مقابل ظلم و ستم انجام دادند. حالا در زمان کنونی در۴۰ سال پیش قیامی انجام شد که سرچشمه آن قیام عاشورا بود و سربازان آن نوجوانان و جوانانی بودند که در این راه حتی از جان شیرینشان هم گذشتند؛ چه سختی هایی که متحمل شدند، چه رنج ها و مشقت هایی که نکشیدند، حتی از خانواده و زن و فرزندانشان دور بودند؛ آنها به ما درس دلاوری شجاعت و رشادت میدهند.
الگوی این جوانان مولایمان، امام حسین (علیه السلام ) است که تمام قد در برابر دستگاه فساد حاکمیت یزید ملعون ایستاد و درس آزادگی را به جهانیان مخابره کرد. ما هم با خواندن داستان و روایات جوانان آن زمان باید از آنها الگو بگیریم. اسم این کتاب دربردارنده موضوع و محتوای آن می باشد و از سال های سخت مبارزه و خون دل خوردن های آن، تا سالهای خوب شیرین پیروزی و به ثمر نشستن آن همه عذاب، درد و شکنجه را حکایت می کند. به معنای واقعی کلمه لعل شدن سال های مبارزه مشاهده می شود و حالا انقلاب اسلامی، مانند گوهری در بین جهان می درخشد و الگویی برای دیگر کشورهای مظلوم جهان است؛ این کتاب با قلمی زیبا و نثری روان، به شرح دوران طلبگی و اسارت و شروع انقلاب تا پیروزی آن می پردازد. سید حسن نصرالله در رابطه با کتاب خون دلی که لعل شد می‌گویند:
این کتاب زمانی که به دستم رسید، از شوق تمام ان را یکجا همان شب خواندم. این کتاب می تواند علاقمندان به دوران پیش از انقلاب و خصوصا جوانان را اغنا کند.
