جلوه های رفتاری حضرت زهرا (سلام الله علیها)
اثر عذرا انصاری
حضرت زهرا (س) بزرگ بانویی است که به تعبیر امام(رضوان اللّه علیه) درخانه ای کوچک انسان هایی را تربیت کرد که نورشان از بسیط خاک تا آن سوی افلاک و از عالم ملک تا آن سوی ملکوت اعلا می درخشد. به همین دلیل لازم است مسلمانان به ویژه شیعیان در زندگی و جلوه های رفتاری ایشان بیندیشند که این اندیشه و تأمّل دقایقی را به دست می دهد که در بهبود زندگی و روابط انسانها تأثیر بسزایی دارد.
این کتاب شرح کوتاهی است از زندگانی حضرت زهرا (س) و جلوه های رفتاری با همسر، رفتار با فرزند، رفتار با پدر، رفتار با مردم، رفتارهای علمی و فرهنگی و رفتارهای سیاسی.
ساختار اثر
این شرح کوتاهی است از زندگانی حضرت زهرا (س) که در ۹ بخش تألیف شده است؛
در بخش اول که به ولادت حضرت اختصاص یافته، به مباحثی از جمله حوریه‌ای در سیمای انسان، شخصیت ملکوتی حضرت زهرا(س)، فاطمه ثمره چهل روز عبادت، و انعقاد نطفه حضرت زهرا(س) از میوه های بهشتی اشاره شده است.
دومین بخش از این اثر به بیان گزارشی از جشن ازدواج پرداخته که در این بخش، به هیجان در نخلستان، به سوی خواستگاری، دسته های گل میخک و سنبل، جهیزیه، دوران نامزدی، و جشن عروسی تبیین شده است.
نویسنده در بخش بعدی به رفتار حضرت زهرا(س) با همسرشان اشاره کرده که عناوین برخی از مباحث این بخش عبارتند از: تجلی ایثار، تقسیم کار، به همسرت محبت کن، رازداری، فداکاری، نگاه روحبخش، مشکلات بیرونی، و سپاس مجاهدت ها.
در بخش چهارم، رفتار آن حضرت با فرزندان خویش می پردازد که در این میان شیوه های تربیتی ایشان تبیین شده است. اعتقاد به عقیقه، عواطف مادری و نقش آن در تربیت فرزند، توجه به نیازهای کودک، عبادت در کودکی، رعایت عدالت درباره کودکان، ارج نهادن به شخصیت کودک، اهمیت دادن به نیازهای طبیعی کودک از مباحث مطرح شده در این بخش است.
پنجمین بخش رفتار حضرت فاطمه(س) با پدرشان را تشریح کرده و در این راستا، مباحثی با عنوان همراز و همسنگر پدر، یاور سال های غم، و ایثار و از خودگذشتگی تبیین شده است.
«سوگنامه پدر» عنوان ششمین بخش از این اثر است که عناوین برخی از مباحث این بخش عبارتند از: در رثای احمد، بعد از پدر کسی او را خندان ندید، پیراهنش را می بویید، گزارش سلمان.
در هفتمین بخش از این کتاب به رفتار حضرت زهرا(س) با مردم اشاره شده است. در این میان می توان به حمایت برای پیروزی بر رقیب، آموزش دعا، تقسیم کار با خدمتگزار، با همسایگان، تجلی فداکاری در شب عروسی و مهمانی، پیام عفاف و آزادگی پرداخت.
«رفتارهای علمی و فرهنگی حضرت زهرا(س)» عنوان بخش بعدی است که از ایشان با عنوان عالمه دوران یاد شده و در ادامه، مصحف آن حضرت مورد تبیین قرار گرفته است.
سپس، در بخش نهم «رفتارهای سیاسی حضرت فاطمه(س)» اشاره گردیده است. در این فصل به مباحثی با عناوین ایراد خطبه و تاکتیک های سیاسی، امامت و ولایت، سیاست جاودانه پرداخته شده است.
برشی از کتاب
یکی از شیوه های تربیتی حضرت زهرا (س) رعایت عدالت درباره کودکان است.
در زندگی خانوادگی حضرت زهرا(س) نمونه هایی دیده می شود که نشانگر توجه و دقت آن حضرت نسبت به رعایت عدالت درباره کودکان است.
روزی امام حسن(ع) نزد پیامبر(ص) آمد و اظهار تشنگی کرد. از پیامبر تقاضای آب کرد. رسول خدا بی درنگ برخاسته، و ظرفی برداشت و از گوسفندی که داخل منزل بود، مقداری شیر دوشید و به امام حسن(ع) داد.
در این هنگام امام حسین(ع) خواست تا ظرف شیر را از برادرش بگیرد، اما پیامبر به حمایت از امام حسن مانع از گرفتن ظرف از امام حسن(ع) شد. فاطمه زهرا(س) که شاهد این ماجرا بود، به پیامبر گفت: گویا حسن(ع) برای شما عزیزتر از حسین(ع) است.
پیامبر فرمود: «نه، هر دو برایم عزیز و محبوب اند، ولی چون اول حسن(ع) تقاضای آب کرد، او را مقدم داشتم».
برشی از کتاب
