سوال: چرا در شب های قدر قرآن را به سر می گیرند و این عمل از چه زمانی آغاز شده است؟
پاسخ:
طبق منابع روایی این کار در زمان ائمه (ع) بوده است و آن حضرات به شیعیان خود انجام این اعمال را در شب قدر و حتی در شب های دیگر برای دعا و در خواست حاجت از خدا توصیه کرده اند؛ و این کار همانند سایر برنامه های مذهبی خاستگاه دینی دارد.
فلسفه قرآن به سر گرفتن: در این باره ممکن است اسرار نهفته ی بسیاری باشد؛ ولی به چند نکته اشاره می شود: یکی از اعمال مشترکه شب های قدر، گشودن قرآن در مقابل و خواندن دعای و سپس قرآن را بر سر نهادن و ۱۴ نفس مقدس را میان خود و خدای خویش واسطه قرار دادن است. برای دعا در محضر حضرت حق، باید بهترین و مقربترین دوستان خداوند متعال را شفیع قرار داد و چه بهتر که در پناه قرآن به محضر دوست قدم بگذاریم و به قرآن و عترت متوسل شویم.
عمل بر سر گذاشتن قرآن و واسطه قرار دادن آن و چهارده معصوم، به سبب عظمت آن ها در پیشگاه الهی و تواضع در مقابل ثقلین است و در حقیقت ادب در مقابل ثقلین، ادب در برابر حضرت حق - جل و علا - و رعایت حدود بندگی است که این عمل را خود ائمه(ع) به ما آموخته اند. که در هنگام قرآن به سر گذاشتن چهار نیت را در دل بگذرانید:
1⃣ مغز که به مثابه مرکب عقل و خرد است، به واسطه قرآن تقویت شود.
2⃣ عقل و خرد انسان به واسطه قرآن و علوم قرآن تکمیل گردد.
3⃣ عقل و خرد در برابر قرآن و عظمت آن خاضع گردد.
4⃣ نور عقل و خرد به نور قرآن منضم شود.
منظور از قرآن به سر گرفتن در این شب عزیز این است که قرآن در رأس همه امور ما قرار بگیرد و تمام شؤن زندگی ما قرآنی شود. رأس امور قرار دادن قرآن یعنی تمام علوم، اسلامی بشود و متون درسی دانشگاه های ما اسلامی بشود و اگر قرآن رأس امور بود همه مسایل درسی، سیاسی و اجتماعی ما حل می شود.
این که بعد از قرآن به سر گرفتن نام ائمه برده می شود این است که بفهمیم اینها مفسر و مبین قرآن هستند؛ پس هم قرآن بر سر است و هم عترت؛ و سر هم جزء اعضاء رییسه است و شریف ترین عضو بدن. اینکه می گویند قرآن در شب قدر نازل شد، نزول قرآن بمانند نزول باران نیست. در نزول باران می گوییم خدا باران نازل کرد به معنی انداختن، ولی نزول قرآن به معنی انداختن نیست؛ بلکه بمعنی آویختن است، مانند آویختن طناب به درون چاه. خداوند می فرماید که ما این طناب را آویختیم که یک طرف آن به دست من است و طرف دیگر به دست شما؛ اقرأ و أرق بگیرید و بالا بیایید واعتصموا بحبل الله جمیعا به این ریسمان الهی چنگ بزنید. در این شب از خدا بخواهیم که گناهان گذشته ما را بیامرزد؛ کم همتی است و این جزء ریخت و پاش شب قدر است؛ بلکه در این شب باید از خداوند بخواهیم در آینده اهل گناه و معصیت نباشیم و تقدیرات خوبی برای ما رقم بخورد.
پی نوشت ها : 1. محمد باقر مجلسی، بحار، نشر دار الاحیا التراث العربی، بیروت 1403 ق ج 88 ص346 و نیز: حر عاملی، وسایل، نشر دار الاحیا التراث الربی، بیروت، 1412 ق، ج8، ص 136 و نیز : سید ابن طاووس، اقبال، نشر دار الکتب الاسلامیه، تهران، اعمال شب قدر.
